Siyasetmedarê Misrî Ehmed Beha El-Dîn tekez kir ku tiştê ku Ereb, Kurd û gelên din ên Rojhilata Navîn bi îdeolojî, ol û etnîsîteyên wan ên cuda digihîne hev, ji ya ku wan ji hev cuda dike mezintir e, bi taybetî ku ew bi dijminekî hevpar re rû bi rû dimînin. Dijminekî ku bi berdewamî sermaye û dewlemendiya hêrêmê talan dike. Gelên wê jî bi sedsalan kole kirine.
Bi dehsalan, hêzên mêtînger welatên herêmê di nav pêkhateyên neteweyî yên hevrik de dabeş kirine da ku kontrolê li ser dewlemendiya hêrêman bikin û hêza gelên van herêman talan bikin.
Li gorî çavdêran, pêwîst bûye ku zana û rewşenbîrên herêmê bicivin û li ser rêyên jinavbirina faktorên dubendî û perçebûnê (yên ku ji aliyê empryalîzimê ve li navçeyê belav bûne)lêkolînan bikin û rêyên çareseriyê bibînin. Di heman demê de pêwîste li xalên lihevkirin û yekgirtinê bigerin. Dûrî diruşmên netewî, mezhebî yan bîrdozî, bi taybetî ku herêm di koka xwe de nirxên biratiyê û heskirinê hildigire. Hîn jî ev herêm bi pêkhateyên xwe yên curbecur dikare mîrata xwe ya çandî, şaristanî û dîrokî vegerîne.
Warê şaristanî û olan
Li gorî serokê Partiya Sosyalîst a Misirê Ehmed Beha, “Herêma Rojhilata Navîn, ji ber rewşa xwe ya demografik û avhewayê, rojekê ji rojan gelek şaristaniyên mezin vedihewandin. Şaristaniyên kevnar ên Misrê, Îraqî û Fenikî jê derketine. Herweha tevaya olên esmanî tê de derketine holê ku ev jî nirxên mirovatiyê nîşan dide.” Karaktera birûmet a welat û gelên vê herêmê yên ku ev nirx wergirtine, pêş xistine û li ser asta herêmê belav kirine.
Ehmed Beha El-Dîn ji ajansa me re wiha got: “Bi destpêkirina metengeriya Rojavaî, yekitiya vê herêmê ya ku hemû netew, etnîsîte, ol û baweriyan li hev kom kiribû, ji hev hatin veqetandin. Bi rengekî nêzî wêneyke demokratîk ku tê de hemû bîrdozî, ol û netew bi hev re dijiyan. bê pirsgirêk û hesasiyet bi hev re jiyana xwe berdewam dikirin. Ev yekitî ji aliyê dewletên emperiyalî ên hevpar ve hate perçekirin. welat û gelên herêmê di Peymana Sykes-Pico û ji bilî wê jî hin peymanên din ji hev qut kirin.
plana metengeriyê
Siyasetmedarê Misrî di wê baweriyê de ye ku: “Ziyanên gelek mezin hene, dê bigihêjin welatên herêmê. Heger ew rewşa niha ya nakokî, cudahî û nepejirandina yên din berdewam bikin. Di heman demê de heger welatên metenger karibin, belavkirina tovên dijminatî, dijîtî di navbera netew û nijadên cîran de û veguherandina nakûkiya gelên herêmê berdewam bikin. Di heman demê de heger hêzên desthilatdar biratî û pêkvejiyana gelên herêmê biguherin û bikin dijminatî. Dê hêzên herêmê têk biçin û herêm jî dê rastî astengiyên pir mezin were.
Behaeddîn bal kişand ser vê yekê ku: “Herêma Rojhilata Navîn ku xwediyê beşeke mezin ji gencîne û xezîneyên cîhanê ye, tijî pirsgirêk bûye û feqîrî serdest bûye. Bi milyonan xelkê wê ji ber bikaranîna nebaş a van herêman tûşî belengazî û hejariyê dibin. Ji ber nezaniya bikaranîna çavkaniyên dahatiyan bi awayekî baş. Ew çavkaniyên ku hêzên metînger berî niha desteser kiribûn.
Wî bal kişand ser vê yekê ku: “Di dehsalên dawî de, rêjîmên metînger bi awayên nûjen di tinekirina cengîneyên welatê me de bi ser ketine. Ew rêjîm bi riya wan rêxistin û dezgehên aborî yên sereke yên wekî Sindoqa Navdewletî ya Dirav û yên din roleke mezin di talankirina defîne û serwetên herêmê de dilîzin. Gelên herêmê jî di nav nezanî, paşverûtî û nexweşiya xwe de dihêlin.”
Pirsgirêka mezin
Li gorî narîna Siyasetmedarê Misrî : “Gel û rewşenbîrên herêmê rûbirûyê kêşeyeke mezin in ku pêwîste her kes cudahiyan û meylên kaotîk û neteweperestî bide aliyekî. Ew nakukiya ku her dijberekî xwe di bawerî, raman, nijad û ol de weke dijminekî dibîne, divê bê tasfiyekirin, ne hevaline ku divê xalên lihevkirinê bi wan re çêbike.”
Li gorî serokê Partiya Sosyalîst a Misirê, “Pirsa ku niha derdikeve holê ew e ku em çawa nakokiyên normal ên di navbera partî û gelên herêmê de veguherînin hêmanên pêkvejiyanê, çawa nakokiyên di navbera netewe û gelên herêmê de biguherînin û bikin çandeke nêz hev. Em çawa wan ji jêderên pevçûnan veguherînin qadên yekîtî, hevgirtin û yek çarenûsê.” Di berdewamiya axaftina xwe de ev tişt anî ziman: “Divê ev mijar di rojeva hêzên mirovî, ronakbîrî û niştimanperweriya herêmê de cih bigire. Di rûbirûbûna dijminê hevpar de divê şert û mercên yekîtiyê pêk bînin.”
Dijminê Hevpar
Beha El-Dîn wiha berdewam dike: “Dibe ku di navbera me Ereban û netew û gelên mayî yên herêmê de hin nakokiyên biçûk hebin, lê tiştek heye ku Ereb, Kurd û gelên mayî li hev kom dike. Ev Herêm bi îdeolojî, ol û nijadên xwe yên cihêreng, tişta ku wan dicivîne ji ya ku wan vediqetîne mezintir e. Nemaze ew dijminê hevpar yê ku her tim defîneyîn herêmê talan dike û gelê herêmî bi berdewamî kole dike.” Ev yek Bi sedsalan e berdewam e“ Roja herêmê guhertine bi tarîtiyeke mayînde, gelo ev dagirkeriya fransî, îngilîz, rojavayî, neolîberal, an jî tirkê osmanî ye ku xewna vegerandina desthilatdariya kevin dibîne. Desthilatdariya ku li ser kavilên gelan di nav sedsalên tarî de ava kirin. Ew desthilatdariya ku bi dehsalan bû sedema hilweşîna şaristaniya Misir, Ereb û Kurdan.
Di berdewamiya axaftina xwe de got: Hêvîdar im rojên pêş bibin destpêka diyaloga demokratîk a vekirî di navbera aliyên herêmê de û wan ber bi sînorên biratî û pêkvejiyanê bibe ji bo bi hev re rûbirûbûyî kêşeyên mezin bimînin. Nemaze ku herêm ne tenê rastî metîngeriya Rojavayî tê. Ew metîngeriya ku serweta me dirjîne an Tirkên Osmanî yên ku aramiya me dikin hedef, lê di heman demê de bi kêşeyên guherînê re rû bi rû dimîne.” avhewa, şoreşa zanistî-teknolojî û îstîxbarata çêkirî, ku dê bibe sedema asteke hovtir a koletiyê ji bo dewletên pêşkeftî û sermayedar . welatên sermayedar ên ku ji bo bidestxistina berjewendiyên xwe li ser hesabê gelên herêmê dudilî nebin ji bo van alava bikar bînin.
Siyasetmedarê Misrî di dawiya axaftina xwe de wiha got: “Ez bang li hêzên hişmend û pêşengên rewşenbîr yên Rojhilata Navîn dikim ku rêziknameya nû ya xebatê amade bikin. Di rêziknameyê de tevaya hêzên ku li dijî mêtingeriya kapîtalîst a Rojava dixebitin, kom bikin. Refên wan li hemberî mêtingeriyê bikin yek. Divê vîna wan ji bo parastina berjewendiyên xwe di salên pêş de bibe yek, da ku ew di bin tavê de cîhê xwe bigirein û neyên paşguhkirin. Weke ku welatên metînger her dem vê parçebûnê li dijî gelên herêmê bikar tînin.”
